"Sống thử" nét văn minh của người Thái

Những bông hoa của núi rừng Tây Bắc

Ỉn sao nghĩa là chơi gái! Thực chất từ "ỉn sao" cũng được dùng cho cả quá trình tìm hiểu lẫn yêu nhau, chứ không chỉ bao hàm hoạt động mang tính dục như nhiều người thường lầm tưởng..

Khi đôi trai gái người Thái đã yêu nhau người ta có cách liên lạc vô cùng lãng mạng. Nhà sàn của người Thái được lát bằng những tấm gỗ hoặc cây tre, bương đập rập, giữa chúng có khe hở. Khi yêu nhau, người con trai khi đến nhà người con gái thì báo hiệu mình đang ở dưới nhà thông qua hành vi chọc chọc phía dưới sàn nơi người con gái nằm. Cũng từ thời gian này, sau khi được bố mẹ đồng ý, họ thoải mái “ăn ở” cùng nhau.

Đời sống tình dục của thanh niên người Thái được tôn trọng và thoải mái, không bị gò ép bởi các quan điểm khô cằn, phong kiến của Khổng giáo. Thanh niên, thiếu niên lớn lên, đến độ tuổi có ham muốn sinh lý là được phép kết bạn, được phép tự do yêu đương

Người Thái cũng không đề cao chuyện giữ gìn trinh tiết của người con gái! Khi đã yêu nhau và được sự đồng ý của cha mẹ, người con gái được phép quan hệ tình dục với bạn trai. Cái nếp sinh hoạt tự nhiên đó không hoàn toàn bị phó thác cho sự chi phối của bản năng mà được điều chỉnh một cách rất nghiêm túc, quy củ và chi tiết bởi các "xỏn côn" (những đạo luật quy định về cách cư xử, một hình thức sách về giáo dục đạo đức của người Thái, được dịch nôm na là "lời răn người").

Người Thái quan điểm rất rõ ràng rằng: "Người yêu nhiều là kẻ không biết yêu. Kẻ có nhiều vợ là kẻ không có hạnh phúc". Họ tôn vinh những đôi trai gái yêu nhau chỉ một lần mà nên duyên vợ chồng, cho dù trong quá trình tìm hiểu họ được phép thoải mái quan hệ như vợ chồng.

Dễ dàng và thoải mái trong chuyện trai gái, nhưng trong quá trình yêu đương, cô gái nào trót để mang bầu thì hình phạt của bản cực kỳ nghiêm khắc. Nhẹ thì phạt gà phạt lợn, nặng thì phạt trâu, thậm chí bị đuổi khỏi bản, bao giờ dân bản cảm thấy hối cải thì mới được trở lại. Còn đối với con trai, để người phụ nữ mang thai ngoài ý muốn thì thân phận rơi vào cảnh "nhục như con chó"! Trong bữa cỗ "đền" bản ấy, người con trai gây ra "tội lỗi" phải đứng trước cửa nhà cúi đầu mời mọi người vào ăn cỗ phạt, đứng trước đứa trẻ con 3 tuổi cũng phải cúi đầu chào.

Quy định này khiến cho các đôi trai gái phải rất thận trọng trong chuyện tình cảm và trao thân gửi phận, cũng như ràng buộc trách nhiệm của cả hai bên với những điều mình làm. Chính vì vậy, các cô gái Thái đã có một phương tiện tự bảo vệ thanh danh rất hiệu quả: Đó là một phương thức bí truyền bao gồm các loại lá trên rừng có công dụng tránh thai, chỉ cần để dưới chỗ nằm là có tác dụng. Bài thuốc lá ấy cho đến tận bây giờ vẫn được nhắc đến một cách bí ẩn như một truyền thuyết...

Những luật tục nghiêm khắc và tỉ mỉ ấy còn toát lên một tinh thần rất hiện đại: Tôn vinh vị trí của người phụ nữ! Người con trai đến tìm hiểu người con gái, thấy trước cửa là cái cán chổi mới được vào nhà, thấy phần chổi không có cán là muốn mấy cũng không được vào. Đã vào được nhà "ngủ thăm" rồi, chỉ cần đi nhầm màn (con gái chưa chồng nằm màn màu trắng, bố mẹ nằm màn màu đen) là cũng bị phạt lợn, trong lúc đang ngủ mà người con gái kêu lên cũng bị phạt lợn, thậm chí phải đền cả trâu.

Ảnh: Người Thái không bị gò ép bởi quan điểm khô căn, phong kiến

Khi đã được hai bên gia đình đồng ý, người con trai phải đi ở rể 1 năm, nếu nhà gái đồng ý mới được phép cưới. Sau khi cưới xong, phải ở tiếp 3 năm nữa hai vợ chồng mới được ra ở riêng. Trong quãng thời gian đó, nếu người con gái không hài lòng thì có quyền bỏ chồng, điều kiện là phải đền công ở rể cho người con trai. Nếu người con trai không hài lòng thì cũng có quyền bỏ về, nhưng nếu tự về thì không được đền bù gì cả.

Ảnh: Tằng cẩu, nghi lễ quan trọng trong đám cưới của người Thái

Hai người đang yêu nhau không được phép đi với người thứ ba, nếu có đi thì phải tuyên bố rõ ràng là không còn yêu nhau nữa. Ngược lại, người con gái cũng không được phép để hai người con trai đánh nhau vì mình. Nếu xảy ra điều đó, người con gái bị phạt nặng, thậm chí còn phải đi làm tôi tớ để bù tội.

Còn có một điều khiến cho chuyện tự do tìm hiểu, tự do luyến ái của người Thái vượt lên trên những ham hố bản năng thông thường, vượt lên trên sự ích kỷ muốn hưởng thụ càng nhiều càng tốt, đó là lòng tự trọng. "Quý nhau sợi chỉ giăng không đứt. Dù là người Thái trắng hay Thái đen, đều cho rằng những người hạnh phúc nhất luôn là người chỉ yêu một lần rồi ở bên nhau đến trọn đời.

“Sống thử” như thế thì văn minh quá, thưa quí vị!

NTC (sưu tầm)