Xoài ngọt Yên Châu

 
 xoài Yên Châu quả không to nhưng ngọt và rất thơm
 
Theo những người dân trồng xoài lâu năm ở Yên Châu thì cây xoài đã xuất hiện từ rất lâu với 2 loại xoài gốc chính là xoài tròn (muồng kẻo) và xoài hôi (muồng khăm), trong đó giống xoài tròn được bà con trồng nhiều nhất bởi xoài tròn tuy quả nhỏ dạng hình tròn, hạt vừa phải mà ăn ngọt đậm, thịt mềm, mùi thơm lâu, vỏ xanh vàng và có thể giữ được 1 tháng. Còn xoài hôi quả to, dài thịt mềm hơn và có hương vị ngọt thơm mát có thể giữ được gần 1 tháng. Ngoài ra còn một số loại xoài như: Muồng mút, muồng ngu, mác trai, muồng sáy, mỗi loại đều có một hương vị đậm đà khác nhau và thường mọc tự nhiên thành rừng, có cây to lâu năm gần 100 tuổi.

   
Lần đầu tiên nhìn thấy, có thể bạn sẽ lặc đầu chê, xoài gì mà vừa bé vừa xấu. Ấy thế mà ai đã ăn một lần là sẽ nhớ vị thơm vị ngọt của nó. Xoài Yên Châu ngọt, thơm khác hẳn loại xoài ở các vùng khác. Khi chín xoài có mầu vàng, tỏa mùi thơm hấp dẫn, đến mức rửa tay rồi, hương thơm của xoài vẫn vấn vít, thoang thoảng. Cái ngọt của xoài Yên Châu cũng hơi khác, ngọt đậm nhưng lại thanh mát cho nên không có cảm giác khé cổ bởi ngọt quá.
 
Đặc biệt ngon là những quả xoài bản địa được trồng tại Sặp Vạt, Chiềng Pằn, Viêng Lán,……của vùng đất Yên Châu. Trọng lượng từ 200 - 250g, nhựa quả trắng, trong, nhựa cây dạng sữa đục ngà, vỏ quả xanh nhạt, có các đốm lấm tấm, hạt dẹt nhiều xơ,
 
Được vào vườn ngắm những vườn xoài trĩu quả, tự tay chọn những trái gần chín bỏ vào gùi là một trải nghiệm khá thú vị.
     
Cây xoài gắn bó mật thiết với truyền thống lịch sử văn hoá đặc sắc lâu đời của nhân dân các dân tộc vùng Yên Châu, gắn liền với hình ảnh người phụ nữ dân tộc Thái đen duyên dáng với chiếc khăn piêu, đảm đang, thuỷ chung, hiếu khách. Nếu có dịp qua Sơn La bạn hãy dừng chân ghé Yên Châu mua một chút hương xoài…