TRUYỀN THUYẾT THÁC DẢI YẾM MỘC CHÂU

HUYỀN TÍCH THÁC DẢI YẾM! NGƯỜI GIÀ XỨ MƯỜNG MÓC (NAY LÀ MỘC CHÂU) KỂ LẠI RẰNG:

Hơn 700 năm trước, hai dòng nước Bó Cò Lắm và Bó Tá Cháu chính là nơi khởi nguồn của Thác nước này. Hai mó nước này quanh năm trong mát, nếu Bó Cò Lắm là nơi lấy nước sinh hoạt hàng ngày của bà con nơi đây, thì Bó Tá Cháu là mó nước vô cùng linh thiêng chỉ được dùng để “Tắm tượng Phật” tại chùa Vặt Hồng hay còn gọi là Chùa Chiền Viện – Khi ấy chùa là Trung tâm Phật giáo lớn nhất của vùng Tây Bắc này.

Thác Dải Yếm nơi đây thuộc địa phận của bản Vặt xã Mường Sang. Nhân dân trong bản sống rất đầm ấm, chan hòa và có một mối giao hảo thân tình với các bộ tộc Lào, họ cùng nhau chia sẻ ngọt bùi, cùng tắt lửa tối đèn có nhau!

Thác nước khi ấy đã trở thành nơi hò hẹn của những đôi trai gái đến tuổi cập kê. Họ hẹn nhau vào những đêm trăng thanh, tiếng tiêu, tiếng sáo, tiếng khèn môi du dương hòa vào tiếng thác chảy rì rầm đã tạo nên một bản hòa ca đẹp lãng mạn của núi rừng biên cương.

Tiếc thay rằng, năm ấy, giặc giã cướp phá bên Lào, các chàng trai trong bản đã hăng hái lên đường để giúp nước bạn. Trong số những chàng trai ra đi ấy, có một người đã nặng lòng với nàng Ban – người con gái xinh đẹp nhất vùng. Ngày chia tay, hai người cùng nhau nhìn về phía dòng Thác để trao lời hẹn ước!

Chàng trai nói: Hãy chờ ngày anh trở về để mình thành vợ, thành chồng Ban nhé!

Ban trả lời: Em sẽ mãi chờ anh… Nếu anh không thể trở về em sẽ biến thành Cóc đá mãi nhìn về phía anh đi!

Chỉ tay xuống dòng suối, chàng trai nói: Nếu không thể trở về, hồn anh sẽ hòa vào suối này về gặp em nơi hai dòng nước gặp nhau!…

Rồi ngày nối ngày, đêm tiếp đêm, năm lại năm trôi qua, phần lớn đoàn quân đã trở về nhưng vẫn không thấy chàng trai đâu cả! Hằng ngày nàng Ban vẫn ngóng trông, ra dòng thác soi bóng, chải tóc chờ người yêu trở về.

Cho đến một hôm, trời nổi cơn giông, sấm chớp liên hồi, mưa như trút, nước dâng ngập cả ngọn Thác.

Hôm sau, bà con trong bản đổ xô đi tìm nàng Ban nhưng không thấy Ban đâu, chỉ còn thấy chiếc khăn thêu tên hai người vướng lại trên cành cây. Và người ta lại thấy tại bãi Nai sa – Nơi cô gái hay trồng bông dệt vải bỗng nổi lên một hòn đá lớn hình con Cóc đang trông về phía chàng trai đã ra đi.

Từ nơi hai người chia tay, đứng nhìn về phía dòng Thác thấy như một Dải Yếm bằng lụa buông ngang trời. Từ đó, người ta gọi thác với một cái tên thân thương là “Dải Yếm”, Tiếng Thái cổ gọi là “Sai – Péng” nghĩa là “Sợi Yêu”

Và cũng từ đó, dòng suối mang theo lời hứa của chàng trai có tên là “Suối Hò Hẹn” bởi trong tiếng suối như vẳng theo tiếng sáo, tiếng tiêu và tiếng thì thầm của chàng trai khi nói lời ước hẹn năm xưa.

Cũng bởi vậy, đây là nơi lưu giữ một giá trị tình yêu son sắt đến như vậy, cho nên trai gái trong vùng thường hẹn nhau đến cầu “Chứng duyên” để thề nguyện cùng nhay xây đắp tình yêu và ước vọng về một hạnh phúc vẹn tròn!

                                                           Người sưu tầm, biên soạn, bổ sung:

Đinh Hồng Phúc

“SỢI YÊU”

Tác giả: Trần Thị Thùy Dương

Sợi yêu ai vắt ngang trời?
Cho non đợi nước, cho người rời đi 
màn trăng bóng thả chia li.
Nước tuôn thác trắng ai bi cảnh tình.
Bản tình ca bỗng lặng thinh
Để trơ điệp khúc giữa miền núi non
Ngân tiếng ca điệu chẳng còn
Nỗi sầu thiên cổ xé mòn thời gian.
Nàng là tuyệt sắc hoa ban
Chàng thành mây phủ trên ngàn núi xa.
Cách trở bởi những phong ba
Cho bao sầu muộn hư hao xót lòng.
Ngóng chờ thác nở hoa trong
Mà nghe huyền tích kể mộng tình yêu.
Dải cầu “Duyên Chứng” xoay chiều
Ngược về năm ấy thương điều chia li.
Sầu cho một mối tình si
Mà duyên dang dở lâm li chữ tình.
Dòng suối “Hò Hẹn” nổi linh
Cho ai nhớ tới khúc tình nghĩa xưa.
Câu yêu đổi gió sang mưa
Cơn giông tố nổi cuốn xa bóng hình.
Cách trở là thế đó tình 
Cho bao nước mắt khóc vì xót thương.
Còn đây lời hứa phong sương
Kêu bên dòng thác vì vương ân tình.
Vạn thế sầu nỗi bất bình
Lưu lại gian thế ứng linh vào đời.
Ai ơi vạn sự đổi rời
Xin lòng giữ trọn lấy người mình thương.
Qua bao cách trở vấn vương
Vẫn sẽ quay lại vì đương ân tình.
Nếu còn trăn trở rối tinh
Quay ngược lên với xứ tình Mộc Châu.
Đến thác Dải Yếm nguyện cầu
Cho tình ta mãi hóa sầu lên hương.
Câu nguyện gửi vào gió sương
Đất trời minh chứng con đường mai sau.
Sẽ không tất tả vương sầu
Sẽ mãi mãi được dài lâu vững bền.
Bao quanh dòng thác mấy bề
Nghe bâng khuâng đó lại về ai ơi!
Sợi yêu ai vắt ngang trời?
Cho tâm tĩnh tại, cho lòng thảnh thơi…

*Ghi chú:

Bài thơ được sáng tác dựa trên Huyền tích Thác Dải Yếm và đặt tựa: “Sợi yêu ai vắt ngang trời?” của tác giả Đinh Hồng Phúc.