Còn nhiều cái thiếu
Hạ tầng chưa đầy đủ, cơ sở vật chất thiếu hụt, năng lực cán bộ và nhân viên du lịch còn hạn chế, thiếu sản phẩm đặc thù…, đó là những khó khăn còn cản trở sự thăng hoa của du lịch Tây Bắc, khu vực mà như Tổng cục trưởng Du lịch Nguyễn Văn Tuấn dẫn lời nhiều nhận xét chung thì: “Hùng vĩ về thiên nhiên, độc đáo về văn hóa và hào hùng về lịch sử. Những phẩm chất đã được chú trọng khai thác, nhưng đến nay, như chia sẻ của không ít cán bộ văn hóa, du lịch các địa bàn, vẫn còn nhiều những mong ngóng, chờ đợi cho sự đột phá về chất lượng, mô hình mới cũng như còn chậm chạp trong tích lũy các điều kiện cần.
Di tích đồi A1, Điện Biên.
Theo ông Nguyễn Đình Dũng – Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Lào Cai trên nền rất nhiều những tiềm năng và khởi sắc của du lịch tỉnh này mấy năm qua về lượng khách tăng, thêm các nhà đầu tư, phát triển phương thức thông tin tuyên truyền…, vẫn còn tình trạng thiếu phòng lưu trú. Đơn cử như khu vực du lịch Sa Pa nổi tiếng hiện có 3.500 phòng, tính đến năm 2020 với khoảng 5 triệu lượt khách, sẽ thiếu từ 2.000 đến 2.500 phòng. Ông Dũng cho biết, chỉ hiện nay thôi, vào những ngày thứ bảy, chủ nhật, đã có hàng loạt xe lên Sa Pa không đủ phòng phải quay về Lào Cai tìm chỗ nghỉ. Ngoài ra, nguồn nhân lực được đào tạo cho du lịch còn ít, nhân lực địa phương còn hạn chế. Hạn chế cả trong xúc tiến du lịch và thiếu chỗ ăn, chơi, giải trí… trong hệ thống dịch vụ du lịch.
Chưa phát triển bằng các tỉnh khác về du lịch, đó chính là trường hợp tỉnh Điện Biên, trong khi như chia sẻ của cán bộ ngành văn hóa tỉnh, nơi đây thật nhiều cái hấp dẫn. Tỉnh đã hai lần tổ chức Lễ hội hoa ban, nhưng so với Lễ hội ruộng bậc thang ở Mù Cang Chải – Yên Bái, Lễ hội hoa tam giác mạch ở Hà Giang… thì chưa bằng – ông Đoàn Văn Chì – Phó giám đốc Sở VHTT&DL Điện Biên bộc bạch. Số khách sạn, phòng nghỉ của cả tỉnh chưa bằng Sa Pa của Lào Cai. Đáp lại lời kêu gọi của tỉnh và ngành văn hóa về việc đầu tư hệ thống lưu trú, vẫn chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ. Hoạt động lữ hành còn rất yếu!
Ông Nguyễn Văn Chương – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cũng chia sẻ những băn khoăn về dấu hiệu hiện đại hóa, thương mại hóa và những hoạt động xây dựng mới đang phần nào “che” đi bản sắc dân tộc và sự mộc mạc của người dân ở một số điểm du lịch có tiếng trên địa bàn…
Mong hơn vai trò chủ động của địa phương
Những tồn tại đó, một mặt ảnh hưởng đến việc duy trì nhịp độ phát triển du lịch trên những gì đã có. Mặt khác, sẽ là lực cản nhất định đối với việc khai thác những khu du lịch, điểm đến mới, xây dựng các mô hình hay sản phẩm du lịch mới.
Thí dụ như tại huyện Mộc Châu, Sơn La nơi thời gian qua thu hút đông du khách, người dân lên tham quan, nghỉ ngơi, có một điểm đến mới là thắng cảnh thác Giải yếm (ảnh). Các dịch vụ, quán xá mới phát triển ở đây thực sự được bố trí chưa hợp lý với không gian, cảnh quan, còn quá sát với đường giao thông, dễ gây mất an toàn và mất vệ sinh trong khi người dân bày bán khá nhiều rau quả, thực phẩm địa phương.
Bên cạnh đó, con đường xuống thác còn quá nhỏ, dễ gây ùn tắc lúc đông người…
Được biết ngành du lịch và địa phương đang quan tâm kêu gọi đầu tư quy hoạch điểm du lịch thắng cảnh thác Giải yếm với mục tiêu phát triển bền vững. Rất cần lưu ý với điểm đến này cũng như nhiều điểm mới phát triển, là tránh vết xe, lối mòn từng diễn ra tại các điểm du lịch khác. Đó là hoạt động buôn bán, dịch vụ tự phát và thiếu giám sát, nắn chỉnh kịp thời của cơ quan quản lý cũng như thiếu sự hướng dẫn thường xuyên của các đơn vị có nghiệp vụ tốt về du lịch.
Mặt khác, trong bối cảnh hiện nay, chính sách mời gọi, tạo điều kiện cho nhà đầu tư nhằm khai thác các điểm đến, triển khai những sản phẩm du lịch mới đang được xem là rất quan trọng. Có những ý kiến cho rằng, các địa phương hãy là nơi quản lý, tạo điều kiện về cơ chế và định hướng phát triển du lịch, còn việc bắt tay vào làm dịch vụ, tổ chức hoạt động lữ hành…, hãy giao cho tư nhân, cho các nhà đầu tư. Bởi họ phải tiếc xót công sức, chi phí của chính mình thì mới thực hiện tốt được.
Trong cuộc tọa đàm với UBND tỉnh Hòa Bình về đẩy mạnh truyền thông cho du lịch, Tổng cục trưởng du lịch Nguyễn Văn Tuấn nhấn mạnh: “Hòa Bình cần những chính sách ưu đãi cho các nhà đầu tư, không nên khuyến khích mô hình nhà nước đầu tư kinh doanh dịch vụ.
Truyền thông, quảng bá cũng được xem là điểm còn yếu trong việc xúc tiến du lịch của các tỉnh Tây Bắc. Mặc dù đã có những website du lịch chung, riêng giữa các tỉnh, đã có rất nhiều ấn phẩm dạng quyển thông tin du lịch, tờ rơi được in ấn phát rộng rãi. Nhưng do thiếu bắt tay với báo giới và các hoạt động truyền thông, nhiều sản phẩm, nhiều tiềm năng du lịch đặc sắc ở khu vực này vẫn trong cảnh “áo gấm đi đêm”. Điều rất đáng chú trọng là tạo dựng được nhiều hơn nữa các chương trình khảo sát, truyền thông về du lịch với vai trò chủ động của ngành văn hóa, du lịch và chính quyền các tỉnh chứ không chỉ chờ những đoàn khảo sát do Tổng cục du lịch tổ chức.
Tất nhiên, hoạt động truyền thông không thể thay thế cái chính, cái cơ bản, cái cuốn hút du khách tìm đến, đó là sản phẩm du lịch trên những con đường Tây Bắc có gì hay để khám phá, thưởng thức, thuận tiện để di chuyển, phù hợp túi tiền để tiêu dùng và du khách thấy mình được trân trọng để giữ ấn tượng tốt hoặc sẽ tiếp tục trở lại? Đó là điều mà các địa phương, các nhà làm du lịch cần đầu tư suy nghĩ, tạo dựng nhiều hơn.
